زبان اکدی

در نوشته اوتو – شَمَشْ خدای خورشید درباره یِ «اوتو – شَمَش» خدای خورشید تمدن میان رودان و مردمان سومر – اکد – آشور و بابل صحب شده است. سومریان به خورشید «اود UD» می گفتند و سپس اکدیان، در زبان خود، و با تغییر /د/ به /ت/ و افزودن /و/ نام ساز، UD را UTU یا «اوتو» تلفظ می کردند. خورشید در سومری «اود» و در اکدی «šamšum شَمشوم» نام دارد. این واژه سپس در گویش های اکدی (آشوری – بابلی) به صورت «شَمشو šamšu» و «شَمَش šamaš» خوانده شد. این واژه سپس در عربی به صورت «شمس» و عبری به صورت «شِمِش šémeš שֶׁמֶשׁ‎» خوانده می شود.

سومریان و اکدیان کهن، از تعیین کننده «DINGIR» یعنی 𒀭 پیش از واژه نگاشتِ «UD – UTU» یعنی 𒌓 استفاده می کردند و از این رو 𒀭𒌓 با آوانویسی یِ ^dUTU و به معنی «خدای خورشید» «شَمَش» است. سومریان پیش از خط میخی، از خطی موسوم به تصویرنگار (Pictograph) استفاده می کردند.

شکل زیر (۱) نشانه تصویر نگاشت، تعیین کننده (Determinative) و نشانه میخی آشوری نو (Neo Assyrian Sign) را برای 𒀭 نشان می دهد. نشانه 𒀭 زمانی که پیش از نام یک ایزد یا ایزدبانو بیاید، در کاربرد تعیین کننده و به معنی DINGIR است. در سومری، DINGIR به معنی خدا و برابر با واژه «ilum خدا – ایزد» و «iltum الهه – ایزدبانو» در اکدی است.

شکل زیر (۲) نشانه تصویر نگاشت، واژه نگاشت (Logogram) و نشانه میخی آشوری نو را برای 𒌓 نشان می دهد. نشانه 𒌓 واژه نگاشت برای واژه سومری «اود UD» و واژه اکدی «شَمشوم šamšum» اکدی به معنی خورشید است. در زبان اکدی، واژه šamšum به صورت هجایی śa-am-śu-um و نشانه یِ میخی 𒊓𒄠𒋢𒌝 می نوشتند. لطفا نوشته هجابندی و سامانه نوشتاری میخی (سومری – اکدی) رابخوانید.

بنابراین سومریان، اکدیان و آشوریان – بابِلیان، خدای خورشید، اوتو را به صورت 𒀭𒌓 می نوشتند. شکل زیر (۳) نشانه های آشوری نو را نیز نشان می دهد.

شکل زیر چهره یِ اوتو، نشسته بر تخت را نشان می دهد که پیش روی آن یک خورشید نیز نشان داده شده است. بالای سر آن، دو خط نتوشته میخی وجود دارد که در پایان خط بالایی، دو نشانه یِ پایانی، نشانه های میخی نو آشوری را نشان می دهند.